Natrium

Natrium heb je met name nodig voor het regelen van de vochtbalans en de bloeddruk in je lichaam. Zout is de belangrijkste bron van natrium in je voeding.

Wat is natrium?

Natrium is een mineraal dat, samen met kalium en chloride, een belangrijke rol speelt bij het regelen van de vochtbalans in je lichaam. Voor het regelen van de bloeddruk is natrium tevens afhankelijk van kalium. Door natrium stijgt de bloeddruk, terwijl kalium de bloeddruk weer naar beneden brengt. Ook zorgt natrium voor een goede werking van spier- en zenuwcellen.

Natrium in zout

Van nature zit er niet zoveel natrium in je voeding. Wel in zout. De scheikundige naam van zout is natriumchloride, oftewel keukenzout. In 1 gram keukenzout zit 0,6 gram natrium en 0,4 gram chloride. Zout wordt veelvuldig toegevoegd aan eten. 20% voeg je vaak zelf toe als keukenzout aan het eten. 80% van het zout dat je binnenkrijgt wordt door fabrikanten toegevoegd aan bijvoorbeeld brood, vlees en vis, maar vooral aan kant- en klaar producten. Dit doen zij om de smaak te versterken en de houdbaarheid te vergroten.

Natrium Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad adviseert een adequate inname van natrium per leeftijdsfase per dag. Dit is anders dan de aanbevolen dagelijkse inname (ADI) bij de meeste vitamines en mineralen. De adequate inname is de hoeveelheid die nodig is om de verliezen via onder andere urine en zweet onder normale omstandigheden aan te vullen. Dit advies is voor volwassenen 1,5 gram natrium per dag, wat gelijkstaat aan 3,75 gram zout. De adequate hoeveelheid natrium per leeftijdsfase, per dag is voor mannen en vrouwen gelijk.

Leeftijds-categorie	Hoeveelheid natrium per dag	Hoeveelheid zout per dag
Kind 1-3 jaar	1 gram	2,5 gram
Kind 4-8 jaar	1,2 gram	3 gram
Kind 9-17 jaar	1,5 gram	3,75 gram
Volwassenen 18-50 jaar	1,5 gram	3,75 gram
Volwassenen 51-70 jaar	1,3 gram	3,25 gram
Volwassenen 71 jaar en ouder	1,2 gram	3 gram
Zwangeren	1,5 gram	3,75 gram
Vrouwen die borstvoeding geven	1,5 gram	3,75 gram

Bron: Gezondheidsraad

Omdat teveel natrium diverse nadelige gezondheidseffecten met zich meebrengt zoals een hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten is een veilige bovengrens natrium vastgesteld. Voor volwassenen is dat 2,4 gram natrium oftewel 6 gram zout per dag. Voor kinderen is de veilige bovengrens minder.

Leeftijds-categorie	Hoeveelheid natrium per dag	Hoeveelheid zout per dag
Kind 1-3 jaar	1,2 gram	3 gram
Kind 4-8 jaar	1,8 gram	4,5 gram
Kind 9-17 jaar	2,4 gram	6 gram
Volwassenen 18 jaar en ouder	2,4 gram	6 gram

Het advies natrium Gezondheidsraad is alleen op te volgen door goed op te letten wat je eet en beperkt zout toe te voegen. 80% van de Nederlanders krijgt dagelijks namelijk te veel natrium binnen via zout, doordat zout door fabrikanten wordt toegevoegd aan voedingsmiddelen en mensen zelf ook zout toevoegen aan het eten.

Natrium tekort

Een tekort natrium doordat je te weinig zout binnenkrijgt via voeding komt zelden voor. Een natrium tekort kan wel ontstaan als gevolg van uitdroging door ernstige diarree of braken. Een natrium tekort door uitdroging kan je opvangen door extra te drinken en zout te eten.

90% van de volwassenen krijgt dagelijks 4,75 gram of meer zout per dag binnen. Dit is hoger dan de adequate inname van 3,75 gram per dag voor volwassenen tot 50 jaar. Bij een tijdelijke lage inname zorgt je lichaam dat je zo weinig mogelijk natrium uitplast.

Symptomen natrium tekort zijn lusteloosheid, misselijkheid met eventueel braken tot gevolg, hoofdpijn en verwardheid. Ook kunnen epileptische aanvallen optreden als gevolg van een natrium tekort.

Natrium overschrijding

Een natrium overschrijding komt veel voor. 80% van de Nederlanders krijgt dagelijks meer dan de maximale hoeveelheid van 2,4 gram natrium, oftewel 6 gram zout binnen. Symptomen natrium overschrijding zijn nadelige gezondheidseffecten zoals:

• hoge bloeddruk
• hart- en vaatziekten
• nierziekten
• vormen van maagkanker
• botontkalking

Voor mensen met een hoge bloeddruk, overgewicht of voor mensen ouder dan 70 jaar is het nooit verstandig meer natrium binnen te krijgen dan de maximale hoeveelheid van 2,4 gram per dag.

Natrium en zwanger

Tijdens de zwangerschap is het advies natrium Gezondheidsraad precies hetzelfde als voor vrouwen die niet zwanger zijn. Ook in de periode waarin borstvoeding wordt gegeven is het advies natrium Gezondheidsraad hetzelfde.

Meer weten over gezonde voeding?

Wil je meer weten over gezonde voeding? Lees mijn boek Eenvoudig Suikerbewust en Gezond!.

Terug